KONO DONKILI. Afrykański teatr lalek

Afrykańskie lalki i marionetki z bogatej kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie.
Małe i ogromne. Animowane za pomocą sznurków, drutów, prętów rękoma lub palcami u nóg, noszone przez lalkarzy na głowie, ramionach, przed sobą, niczym tarcza…

Teatr lalek w Afryce jest zupełnie innym zjawiskiem od tego, który znamy z naszych europejskich realiów. Repertuar lalkarzy afrykańskich nie ma wyraźnej formy dramatycznej. Przedstawienia stanowią przeważnie krótkie scenki, łączące w sobie taniec i muzykę. Często są całkowicie spontaniczne i nieprzewidywalne.

„Wystawa „Kono Donkili”. Afrykański teatr lalek poświęcona jest afrykańskiemu teatrowi lalek – zjawisku mocno zakorzenionemu w tradycji wielu społeczności zamieszkujących Czarny Kontynent. Świadczą o tym źródła archeologiczne, historyczne oraz bogata tradycja ustna. Lalki poprzez swoje zdolności do ożywania, są nieustannie zawieszone pomiędzy życiem a śmiercią i odgrywają istotną rolę w wielu rytuałach. Biorą udział w rozstrzyganiu lokalnych konfliktów, pomagają wydawać wyroki, występują w obrzędach wróżbiarskich, służą pomocą w przepowiadaniu przyszłości. Pełnią ważną funkcję w magii terapeutycznej, rytuałach inicjacyjnych, kulcie przodków, obrzędach pogrzebowych, kultach płodności. Pomimo tego bogactwa rytualnych zastosowań, służą też zwykłej rozrywce.

Afrykańskie lalki przybierają zróżnicowane formy i rozmiary – od naprawdę małych do ogromnych, obsługiwanych przez kilku lalkarzy. Mogą mieć ruchome członki, manipulowane za pomocą sznurków, drutów, prętów. Animuje się je rękoma, palcami u nóg, nosząc na głowie, ramionach lub przed sobą, niczym tarczę.

Teatr lalek w Afryce jest zupełnie innym zjawiskiem od tego, który znamy z naszych europejskich realiów. Repertuar lalkarzy afrykańskich nie ma wyraźnej formy dramatycznej. Przedstawienia stanowią przeważnie krótkie scenki, łączące w sobie taniec i muzykę. Często są całkowicie spontaniczne i nieprzewidywalne.

Afrykańska sztuka lalkarska osadzona we własnej tradycji, rozwija się dynamicznie, czerpiąc śmiało z innych wzorców. Miejscowi artyści chętnie adaptują nieznane im dotąd techniki manipulacyjne oraz rozszerzają swój repertuar o nowych bohaterów i nowe przekazy.

Na wystawie prezentowane są lalki z Mali, Nigru, Nigerii, Wybrzeża Kości Słoniowej, Togo, Beninu, Ghany, Tanzanii, Demokratycznej Republiki Konga, Kamerunu, Gabonu, Konga. Jest to część kolekcji podarowanej Muzeum Narodowemu w Szczecinie przez wybitnych znawców afrykańskiego teatru lalek Oleńkę Darkowską-Nidzgorską i Denisa Nidzgorskiego-Gordiera”.

                                                                          Ewa Prądzyńska – kurator wystawy

Noc Muzeów 2018

Zwiedzanie wystaw – 18.00 23.00

 
Godz. 18.00–19.00 – oprowadzanie kuratorskie Ewy Prądzyńskiej po wystawie „Kono Donkili”. Afrykański teatr lalek (wstęp wolny)

 
Godz. 19.00–21.00 – warsztaty artystyczne „Maski afrykańskie” (wstęp wolny)

Warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych inspirowane wystawą w Galerii Bielskiej BWA „Kono Donkili”. Afrykański teatr lalek. Uczestnicy stworzą własną maskę afrykańską w wybranej przez siebie technice: szablonu (odbijając wałeczkami lub gąbkami przygotowane wzory na papierowych torbach), czy ozdabiając przygotowane wcześniej tekturowe maski plasteliną, kolorowymi papierami, tekturą falistą, piórami, rafią, sznurkami, suszonymi liśćmi, czy też malując je farbami.

Warsztaty prowadzi Małgorzata Krzempek, plastyczka, edukatorka artystyczna, Galeria Bielska BWA.

 

Poniedziałek, 21 maja, godz. 12.15–13.30
W cyklu „Spotkania ze sztuką”
Spotkanie z Ewą Prądzyńską – kuratorką wystawy „Kono Donkili”. Afrykański teatr lalek, kustoszem Muzeum Narodowego w Szczecinie