Historia galerii
Od Pawilonu Wystawowego Związku Polskich Artystów Plastyków, wzniesionego w 1960 roku, poprzez Biuro Wystaw Artystycznych i rozbudowę budynku (1989), po samodzielne BWA od 1975 roku, aż po miejską galerię sztuki (od 1994) – wysoko ocenianą za promowanie sztuki współczesnej oraz organizację Biennale Malarstwa Bielska Jesień.
Galeria Bielska BWA jest miejską galerią sztuki utrzymywaną z budżetu gminy Bielsko-Biała. Mieści się w budynku, który powstał w 1960 roku z inicjatywy miejscowego środowiska plastycznego jako Pawilon Wystawowy ZPAP (otwarcie 10 lutego 1960).
Pawilon usytuowany został na miejscu spalonej w 1939 roku synagogi, dzięki czemu miejsca tego nie poddano komercjalizacji, ale niejako ponownie uświęcono przez sztukę. W blisko dwustumetrowej sali wystawowej organizowano wystawy, spotkania, projekcje, istniała tu kawiarni artystyczna.
Pawilon był pierwszym tego typu miejscem w ówczesnym województwie katowickim, w którym skupiało się życie artystyczne miasta i regionu. Przez 10 lat w Pawilonie Plastyków wystawy organizował miejscowy Oddział Związku Polskich Artystów Plastyków, w latach 1970–1974 mieściła się tu filia Biura Wystaw Artystycznych w Katowicach, a od 1975 roku, wraz z utworzeniem województwa bielskiego, istnieje samodzielne BWA (z dniem 01.11.1975 zarządzeniem Wojewody Bielskiego powołano Biuro Wystaw Artystycznych). Niski, parterowy pawilon w 1989 roku został rozbudowany i powiększony o dużą, górną salę oraz kawiarnię, magazyny i biura. Obecnie Galeria dysponuje dwoma salami wystawowymi o powierzchni 150 i 250 m2, salką audiowizualną i kawiarnią na I piętrze budynku o powierzchni 91,61 m2. Od 2014 roku galeria dzierżawi Klubokawiarnię Aquarium Fundacji Kultury „Kalejdoskop”.
Nazwa Galeria Bielska BWA powstała w 1994 roku po przejęciu instytucji przez samorząd miasta Bielska-Białej. Odtąd Galeria Bielska BWA jest samorządową instytucją kultury miasta Bielska-Białej. Działalność Galerii oparta jest na statucie wynikającym z idei funkcjonowania sieci Biur Wystaw Artystycznych w PRL-u, mających na celu upowszechnianie sztuki współczesnej. Jej podstawowe zadania to działalność wystawiennicza, edukacyjna, wydawnicza i informacyjna.
Program Galerii Bielskiej BWA od lat 90. XX w. oparty jest na promowaniu najciekawszych zjawisk w sztuce współczesnej. Jednym z zasadniczych kierunków jest lansowanie malarstwa, jako dziedziny o nieprzemijających, uniwersalnych wartościach, będącej w ostatnich czasach w defensywie wobec nowych mediów.
W 2010 roku galeria obchodziła 50-lecie działalności. Jubileuszowe wydarzenia koncentrowały się wokół dwóch wystaw: „Wystawy jesiennej” w koncepcji i realizacji Roberta Kuśmirowskiego, który parterową salę galerii zamienił w salę ekspozycyjną z lat 60. XX wieku, z charakterystycznym wnętrzem, meblami, wyposażeniem kawiarni, rekwizytami, a także dziełami sztuki z tego okresu. Przewodnikiem dla artysty była archiwalna fotografia z 1962 roku, ukazująca wystawę grafiki Ferdynanda Szypuły w bielskim Pawilonie Plastyków.
Projekt nie odwzorował wiernie wnętrza bielskiego BWA, ale oddał klimat tamtych lat.
Wystawą pt. „50 obrazów” jej kuratorka Agata Smalcerz, dyrektor Galerii Bielskiej BWA, ukazała 50 najciekawszych prac z Kolekcji Sztuki Galerii Bielskiej BWA.
Galeria Bielska BWA jest beneficjentem projektu pn. „Rewitalizacja Willi Teodora Sixta w Bielsku-Białej” realizowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014–2020 / Oś priorytetowa X „Rewitalizacja oraz infrastruktura społeczna i zdrowotna”.
Położona nieopodal galerii, przy ul. A. Mickiewicza 24 zabytkowa willa jest własnością Gminy Bielsko-Biała, natomiast Galeria Bielska BWA jest dysponentem obiektu na podstawie umowy użyczenia z dnia 24 lutego 2016 roku. Działania społeczne w zabytkowym obiekcie są realizowane przede wszystkim przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bielsku-Białej; Galeria Bielska BWA prowadzi tam działania kulturalne i artystyczne.
Willa Sixta została udostępniona miłośnikom kultury i sztuki 6 listopada 2020 roku. Galeria dzięki poddanej kilkuletniemu remontowi willi zyskała wyjątkową przestrzeń do realizacji poszerzonego programu prezentacji sztuk wizualnych i edukacji kulturalno-artystycznej.
Bielszczanie i odwiedzający nasze miasto goście, już od dnia inauguracji mogą zwiedzać stałą ekspozycję wybranych dzieł z bogatej Kolekcji Sztuki Galerii Bielskiej BWA (liczącej obecnie 1073 dzieła), która dotychczas prezentowana była tylko okazyjnie na wystawach czasowych.
W budynku organizowane są również wystawy czasowe, festiwale, koncerty, projekcje filmowe i działania performatywne, realizowane są projekty edukacyjne: warsztaty, wykłady, spotkania, oprowadzania.
Więcej o programie realizowanym w Willi Sixta >>
____________________________________________________________________
Status organizacyjny placówki:
1960–1970: Pawilon Wystawowy ZPAP, oddział w Bielsku-Białej
1970–1974: filia Biura Wystaw Artystycznych w Katowicach
1975–1994: Biuro Wystaw Artystycznych
od 1994: Galeria Bielska BWA
Dyrektorzy galerii po usamodzielnieniu placówki:
Biuro Wystaw Artystycznych
Alexander Andrzej Łabiniec (1930–2010) – dyrektor: 01.01.1976–1981
Helena Dobranowicz – p.o. dyrektora: 01.07.1981–31.07.1982
Ryszard Kaczmarek (1938–2011) – dyrektor: 01.08.1982–31.09.1991
Helena Dobranowicz – dyrektor: 01.11.1991–31.05.1993
Galeria Bielska BWA
Zbigniew Michniowski – dyrektor: 01.08.1993–31.08.1994
Agata Smalcerz – p.o. dyrektora: 07.07– 7.10.1994
Małgorzata Kubica-Bilska – dyrektor: 08.10.1994–31.05.2003
Agata Smalcerz – p.o. dyrektora: 1.06.2003–31.12.2003; dyrektor: od 01.01.2004 (w Galerii Bielskiej BWA pracuje od 7.07.1992)