Michał Kliś – Plakaty

Autor tych plakatów istnieje poprzez wyjątkową siłę wyrazu nadawanego kreowanym znakom. W Willi Sixta wystawa plakatów Michała Klisia w 80. rocznicę urodziny artysty.

W Willi Sixta w sobotę 13 września 2025 roku, dokładnie w dniu 80. rocznicy urodzin artysty, otwarta zostanie wystawa plakatów prof. Michała Klisia, uznanego grafika, plakacisty, malarza, nauczyciela akademickiego, rektora pierwszej kadencji Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Wystawa będzie prezentowała wybór najciekawszych dzieł z bogatego zbioru 250 plakatów, jakie do Kolekcji Sztuki Galerii Bielskiej BWA Michał Kliś podarował w 2024 roku.
Wyboru dokonała Agata Smalcerz, kuratorka wystawy.

Dar Michała Klisia dla Galerii Bielskiej BWA, to zbiór plakatów liczący 250 tytułów stworzonych w latach 1976–2024 w różnych technikach poligraficznych: offsecie, sitodruku i druku cyfrowego, a także odbitek wykonanych ręcznie, o wymiarach głównie 100 x 70 cm. Kolekcja ta obejmuje plakaty zaprojektowane do wydarzeń w dziedzinie kultury i prezentacji sztuk wizualnych odbywających się w Bielsku-Białej, regionie, ale też w całej Polsce, a także dzieła o tematyce papieskiej, muzycznej, literackiej, filmowej, społecznej, sportowej, propagandowe i rocznicowe. Wiele wybitnych projektów artysty związanych jest z cyklicznymi wydarzeniami artystycznymi; takimi jak Międzynarodowy Festiwal Sztuki Lalkarskiej, organizowany przez Teatr Lalek Banialuka czy też Tydzień Kultury Beskidzkiej organizowany przez Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej. Michał Kliś jest też autorem wielu plakatów Ogólnopolskiej Wystawy Malarstwa Bielska Jesień w Galerii Bielskiej BWA, poprzedniczki obecnego Biennale Malarstwa Bielska Jesień.

O autorze plakatów powiedzieli:

prof. Włodzimierz Dreszer:
Autor tych plakatów istnieje poprzez wyjątkową siłę wyrazu nadawanego kreowanym znakom. Ślady gestów zakotwiczone w kulturze europejskiej przywodzą myśl o japońskiej precyzji w dokonywaniu zaskakujących syntez. (…) W wyniku takiej syntezy powstaje otwartość interpretacyjna. Oznacza to, że plakat nie jest wyłącznie komunikatem ani zapowiedzią. Jego wyraz, wyznaczony szerokim zakresem semantycznym zbudowanej syntezy, otwiera umysł widza, podsuwając mu coraz to inne zakresy odniesień, przeżyć i zrozumień rzeczywistości. Tym samym dzieło żyje strumieniem nieustannie nowych, indywidualnych interpretacji wyznaczanych osobowością i aktualnym stanem umysłu odbiorcy. Tym samym prace Michała Klisia zaprzeczają poglądowi, że plakat powinien przekazywać całą swoją treść w jednym spojrzeniu. Przeciwnie, zbudowane przez artystę syntezy prowokują umysł do aktywności na różnych obszarach znaczeniowych. (Włodzimierz Dreszer, „O plakatach Michała Klisia”, Poznań, 8.06.2024 [w:] „Restart”. Kwartalnik ASP, nr 14 lato 2024, fragment)

prof. Stanisław Rodziński:
To co wydaje mi się niezwykle istotne, to rodzaj prywatnego języka jakim posługuje się artysta, to co można by nazwać charakterem jego pisma.
Okazuje się więc, że robiąc plakaty nie musi się wyszukiwać za każdym razem formy, która również za każdym razem mówi i informuje o innej treści. Charakter pisma Michała Klisia, to wypracowany przez lata język, w którym kolor, światło, sposób kształtowania litery, ale i skrót myślowy, żart, ale i patos czy przenikliwa refleksja – budowane są służąc treści, ale nie ulegając jej. (Michał Kliś, „Plakat”, Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, 2024, fragment tekstu w katalogu wystawy)

prof. Stanisław Wieczorek:
Michał Kliś czuje ducha polskiej szkoły plakatu. Aby to zrozumieć, proszę obejrzeć plakaty niekwestionowanych mistrzów polskiej szkoły: Henryka Tomaszewskiego, Jana Lenicy, Waldemara Świerzego, Mieczysława Wasilewskiego. Każdy z tych artystów jest inny i bardzo trudno doszukać się podobieństw. Mimo tego mają coś wspólnego, coś co ich łączy. Gdy oglądam plakaty Michała Klisia nie mam wątpliwości – to ta sama szkoła. Michał Kliś rozumie, jaka rolę w tej twórczości odgrywa celna riposta, świadome nadepnięcie na odcisk i odwaga, rezygnacja z pochlebstwa. (Michał Kliś, „Plakat”, Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, 2024, fragment tekstu)

prof. Tadeusz Sławek:
Na swój sposób dzieło sztuki, jakim jest plakat, anonsuje samo siebie i dopiero poprzez to zapowiada to, co odbywa się w świecie zewnętrznym. Trzeba zatem odróżnić to, co jest W plakacie i to, co jest NA plakacie. (…) Przyjrzyjmy się wspaniałemu rysunkowi plakatu do spektaklu ‘Metamorfozy’ Teatru ¾ Zusno, czy równie imponującemu rysunkowi plakatu dla 16. Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach. Jednoznaczność kształtu wydarzenia przygotowywanego przez określoną i nazwaną grupę ludzi zderza się z przed-kształtem rysunku, tajemnicą kreski. Nie wiemy, czy ptak wzlatuje, czy też uchwycony został w locie nurkującym; nie wiemy zresztą, czy ptak jest w istocie ptakiem, czy też uskrzydloną dłonią rysującego, za której sprawą odsłania się sekret tego, co przed- i między-kształtne.
(Tadeusz Sławek, „Metamorfoza i kaligrafia. Nad plakatami Michała Klisia” [w] Michał Kliś „Plakat”, Bielsko-Biała: Quest Art Publishers  2023, fragment wprowadzenia)

Michał Kliś z urodzinową refleksją:

Jak to się zaczęło?
Lata, które mijają ,stają się
„Śladami na papierze, płótnie i metalu”
– tak czytam ten czas dzisiaj.
Miejsce, które mnie uformowało, to rozległa kraina spod Małego Beskidu
wcinająca się w koryto Bartoszowskiego strumienia, który swoją
krystaliczną wodą ożywiał Habdasową Rolę.
Tak pozostaje to miejsce w mojej pamięci.
Dzisiaj spoglądam z okna pracowni, z 11 piętra, na moje miasto Bielsko
– z urodzenia – i dalej, w kierunku moich łodygowskich pól i lasów,
gdzie to widzenie świata sztuki pojawiło się z mocą i siłą,
z marzeniem, by móc rysować i malować.
To marzenie się spełniło.

Na zdjęciu: Michał Kliś na balkonie swojej pracowni
na 11 piętrze bielskiego bloku, fot. Małgorzata Kliś

prof. zw. Michał Marian Kliś – grafik, plakacista, malarz, nauczyciel akademicki, rektor pierwszej kadencji Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach.
Urodzony 13 września 1945 roku w Bielsku-Białej. Łodygowianin. Absolwent bielskiego Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych (1964). Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, na Wydziale Grafiki w Katowicach w latach 1969–1974; dyplom główny w Pracowni Plakatu prof. Tadeusza Grabowskiego, dodatkowy z projektowania książki u prof. Stanisława Kluski oraz z malarstwa u prof. Andrzeja S. Kowalskiego. Studia z zakresu grafiki warsztatowej u profesorów Andrzeja Pietscha, Wojciecha Krzywobłockiego i Stanisława Gawrona. W 2000 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Od 1974 roku był nauczycielem akademickim.
Przez całe zawodowe życie związany z katowickim Wydziałem Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po usamodzielnieniu katowickiego wydziału w 2001 roku – był pierwszym rektorem Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach (2001–2002) oraz rektorem kadencji 2002–2005. Do 2018 roku prowadził Międzykierunkową Pracownię Projektowania Plakatu oraz Pracownię Projektowania Alternatywnego w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Od 2018 roku prowadził zajęcia z komunikacji wizualnej i podstaw projektowania plastycznego na kierunku Architektura Wnętrz w Bielskiej Wyższej Szkole im. J. Tyszkiewicza w Bielsku-Białej. Pracę ze studentami w Pracowni Komunikacji Wizualnej BWS im. J. Tyszkiewicza zakończył w lutym 2023 roku.
Brał udział w ponad 150 wystawach w kraju i za granicą. Jest autorem szeregu projektów znaków graficznych, a także scenografii i projektów dla Teatru Lalek Banialuka w Bielsku-Białej oraz bytomskiej Teatromanii. Nagradzany za wybitne osiągnięcia artystyczne i dydaktyczne, laureat wielu nagród za malarstwo i plakat w konkursach krajowych i międzynarodowych.
Prace artysty znajdują się w zbiorach Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Galerii Bielskiej BWA w Bielsku-Białej, Museum of Modern Art Toyama, Ogaki Museum of Art, Art Museum Lahti, ONZ New York, Musei e Gallerie Pontificie Vaticano, Royal Academy Sydney, Musée des Arts Décoratifs de Paris.
Na zdjęciu: Michał Kliś podczas wernisażu wystawy „Boże Narodzenie” w Galerii Bielskiej BWA, Klubokawiarni Aquarium, prezentującej niewielkie drzeworyty sztorcowe i linoryty, zwane przez artystę „opłatkami”; na zdjęciu z Agatą Smalcerz, 2018, fot. Ada Piekarska

Agata Smalcerz – historyczka i krytyczka sztuki, kuratorka wystaw, autorka testów o sztuce współczesnej publikowanych w ogólnopolskich tytułach i wydawnictwach, kieruje Galerią Bielską BWA w Bielsku-Białej od 2004 roku. Pierwszą dużą autorską prezentacją dzieł z Kolekcji Sztuki Galerii Bielskiej BWA w Willi Sixta, przekazanej galerii po gruntownej modernizacji w 2020 roku, była otwarta 6 listopada 2020 roku wystawa „Dla Johanne i Anny”, w której Agata Smalcerz nawiązała do historii pierwszych mieszkanek XIX-wiecznej willi. Na zdjęciu: Agata Smalcerz, fot. Paweł Sowa

______________________________________________________________________________________________________________________

W 2021 roku Galeria Bielska BWA prezentowała wystawę Michała Klisia pt. „Wyrwane z niepamięci. Malarstwo, grafika, rysunek, plakat, fotografia”, kuratorowaną przez Agatę Smalcerz.
Była to wyjątkowa autobiograficzna opowieść o sprawach ważnych dla autora – od młodzieńczych fotografii z lat 60. XX w., ukazujących dom dziadków w Łodygowicach i realia wiejskiego życia, po dojrzałą, wszechstronną twórczość.
Wystawie towarzyszył katalog będący imponującym zbiorem ponad 160 fotografii z archiwum artysty. Zdjęcia archiwalne ukazują rodzinną wieś artysty – położone u stóp Beskidu Żywieckiego Łodygowice.
W katalogu teksty o twórczości artysty pióra Agaty Smalcerz, „Powrót do utraconej krainy”; Irmy Koziny, „Nostalgia śmierci czy rozbudzanie apetytu na życie? Fotograficzne relikty z lamusa profesora Michała Klisia” oraz Teresy Dudek Bujarek, „Depozytariusz pamięci”.
Czytaj więcej o wystawie i słowa o artyście pióra Irmy Koziny, Teresy Dudek Bujarek i Agaty Smalcerz, śledź pod tekstem linki do innych wystaw Michał Klisia; posłuchaj filmowego wywiadu Krzysztofa Zygalskiego z artystą, zobacz katalog towarzyszący wystawie >>

Czytaj o artyście, zobacz prace Michała Klisia w Kolekcji Sztuki Galerii Bielskiej BWA >>

Galeria Bielska BWA, Willa Sixta (podziemie)
29 sierpnia – 28 września 2025
Wernisaż: sobota, 13 września 2025, godz. 17.00  –  w dniu 80. rocznicy urodzin artysty
Kuratorka – Agata Smalcerz