Szymon Karpiński – Sztambroch

Cykl fotografii ukazuje sploty pomiędzy przyrodą, architekturą i społeczeństwem Bielska-Białej i okolicy, obnażając kruchość konstruktów natury i kultury, centrów i peryferii.

Sztambroch to wizualna opowieść o wydobywaniu kamienia, które pozostawiło trwałe ślady w krajobrazie przyrodniczym Bielska-Białej i okolicy. Autor, związany z nim, zainteresowany jego tkanką, w długich obserwacjach i wędrówkach na wskroś „miasta w górach” i poza jego obrzeża, odnajduje i dokumentuje owe ślady oraz zbiera od mieszkańców wspomnienia na temat pracy w kamieniołomach i o tym, co działo się z nimi, gdy przestały być własnością niemieckojęzycznej ludności. Tworząc opowieść, a jednocześnie troszcząc się o lokalne środowisko, rozpoczyna nieagresywną pracę z krajobrazem – inscenizuje niektóre fotografie z krążącej w nim materii. Cykl ukazuje lokalne sploty pomiędzy przyrodą, architekturą i społeczeństwem okolicy dwumiasta, jednocześnie obnażając kruchość konstruktów natury i kultury, centrów i peryferii, zacierając pomiędzy nimi granice. Narracja przecina i łączy w całość różne punkty z osi czasu, przenosi w miejsca widywane, lecz niedostrzegane, stanowiąc przy tym ważny element niedopowiedzianej dotąd małej historii, która pozwala czytać miasto w nowych kontekstach względem industrialnej historii regionu.

Wystawie towarzyszy publikacja o tym samym tytule. Jest to pierwszy photobook artysty, który powstał jego własnym nakładem. Stanowi efekt projektu badawczo-fotograficznego „Nieuchronne straty i wartościowe zmiany. Kamieniołomy wokół Bielska-Białej na przestrzeni wieków”, zrealizowanego w latach 2020-2021 w ramach Stypendium Bielska-Białej w dziedzinie kultury i sztuki. W książce, poza fotografiami, czytelnik odnajdzie tekst popularno-naukowy i mapę dawnych kamieniołomów.

Zobacz książkę w naszym sklepie online >>

Szymon Karpiński (ur. 1994) – fotograf mieszkający w Bielsku-Białej. Tworzy wizualne opowieści skupione wokół relacji człowieka ze środowiskiem naturalnym. Ważnym punktem jego twórczości jest dokonujący się zwrot w myśleniu o pozaludzkiej przyrodzie. Dotychczasowe projekty Karpińskiego skoncentrowane były na lokalnych problemach, będących efektami długotrwałych, globalnych procesów.
Szymon Karpiński jest absolwentem kulturoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Swoje rozprawy naukowe oparł na antropologicznych badaniach terenowych. Poświęcił je problematyce pamięci w świetle rodzinnych archiwów fotograficznych (licencjat) oraz domowemu ogrodnictwu w perspektywie myśli posthumanistycznej (magisterium).
Współpracując z instytucjami kultury na terenie kraju, angażuje się w projekty wystawiennicze i kuratorskie, a także prowadzi warsztaty z archiwizacji i digitalizacji rodzinnych fotografii. W ramach Stypendium Bielska-Białej w dziedzinie kultury i sztuki zrealizował autorski projekt badawczo-fotograficzny pn. „Nieuchronne straty i wartościowe zmiany. Kamieniołomy wokół Bielska-Białej na przestrzeni wieków”, który prezentowany jest w photobooku „Sztambroch”.

Szymon Karpiński – Sztambroch
Klubokawiarnia Aquarium, Galeria Bielska BWA
21 lutego – 3 kwietnia 2022
Kuratorka: Ada Piekarska

Spotkanie z artystą: środa, 9 marca, godz. 18.00

Prowadzenie: Ada Piekarska

Potrzeba, by opowiedzieć o kamieniołomach, wynika więc również z konieczności podkreślenia wartości i znaczenia środowiska naturalnego, wobec którego – w dobie antropocenu – kolejne działania niosą zarówno nieuchronne straty, jak i wartościowe zmiany. Prezentowane fotografie nie są czarno-białymi obrazami, lecz obrazami zbudowanymi z szarości, bez cienia dualizmu, który mógłby oddzielać światło od ciemności, centrum od peryferii, straty od zysków.
[fragment tekstu Szymona Karpińskiego zamieszczonego w książce „Sztambroch”, 2021]