Współczesna sztuka słowacka ze zbiorów Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie

Jakie jest współczesne malarstwo słowackie? Szukamy odpowiedzi na wystawie obrazów autorstwa ważnych dla słowackiego środowiska twórczego artystek i artystów.

Wystawa „Współczesne malarstwo słowackie ze zbiorów Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie”, realizowana we współpracy z Galerią Orawską w Dolnym Kubinie w Słowacji, prezentuje współczesne malarstwo słowackie z przełomu XX i XXI wieku, w wyborze kuratora Michała Čajki, historyka sztuki i dyrektora Galerii Orawskiej.
Obrazy autorstwa ważnych dla słowackiego środowiska twórczego artystek i artystów, takich jak: Robert Bielik, Juraj Kollár, Patrícia Koyšová, Kristína Mésároš, Juliana Mrvová, Marek Ormandík, Dorota Sadovská, Erik Sille czy Lucia Tallová, reprezentują różnorodne stylistyki i konwencje twórcze.
Wystawa jest nie tylko prezentacją fragmentu tej kolekcji, ale także wszechstronnym obrazem aktualnego malarstwa słowackiego, jego kondycji i różnorodności środków wyrazów.

Michal Čajka:
Galeria Orawska w Dolnym Kubinie obchodzi w 2025 roku 60 rocznicę założenia. Przez te lata zgromadziła w swoich zbiorach ponad 9.000 dzieł sztuki reprezentujących różne gatunki i dyscypliny. Jedną z dziedzin, którą systematycznie się zajmuje jest malarstwo. Od 1965 roku, czyli od swojego powstania, do chwili obecnej, galeria zgromadziła w swoich zbiorach sporą kolekcję prac malarskich (liczącą końcem 2023 roku 2.424 dzieła). Galeria sukcesywnie nabywała obrazy z dawnych epok, okresu międzywojennego, powojennego modernizmu, a także współczesne. Mimo okresów w historii światowej sztuki, kiedy malarstwo przestawało być preferowanym środkiem wyrazu, medium to zawsze potrafiło się obronić i ponownie skupić na sobie uwagę artystów.
W literaturze fachowej możemy spotkać się z kilkoma poglądami dotyczącymi granic czasowych terminu „sztuka współczesna” lub w węższym rozumieniu „malarstwo współczesne”. My przyjęliśmy, że „malarstwo współczesne” to takie, które powstawało od początku lat 90. XX wieku, kiedy to do sztuki wizualnej przeniknęło wiele do dziś aktualnych tendencji i strategii. Malarstwo stało się medium, które potrafi chłonąć doświadczenia i bodźce z innych dyscyplin plastycznych, co narusza jego czystość gatunkową znaną do okresu późnego modernizmu. Właśnie dlatego na wystawie są prezentowane wyłącznie prace, które powstały po 1991 roku.
Dzieła słowackiego malarstwa współczesnego są zróżnicowane. To raczej konglomerat wielu osobnych koncepcji malarskich uwarunkowanych indywidualnymi programami artystycznymi z tylko sobie właściwą dynamiką rozwoju, poruszaniem osobnych motywów i charakteryzujące się szerokim wyborem technik malarskich, co składa się na swoisty styl artysty. We współczesnym malarstwie słowackim możemy znaleźć dzieła abstrakcyjne geometryczne i gestualne [action painting], figuratywne i przedstawieniowe, neokonstruktywistyczne, neoklasyczne, a także takie, które teoretycy ostrożnie określają mianem tzw. malarstwa konceptualnego. Na wystawie są prezentowane dzieła artystów z różnych pokoleń, od generacji debiutującej w latach 60. i 70. XX wieku aż po najmłodszych, którzy zaczęli się przebijać początkiem lat 20. XXI wieku.
W żadnym przypadku nie powinno się uważać kolekcji współczesnego malarstwa zgromadzonej przez Galerię Orawską w Dolnym Kubinie za zamkniętą całość, wręcz odwrotnie – to żywy organizm, który należy w ramach polityki akwizycyjnej świadomie uzupełniać dziełami kolejnych artystów, jak również pracami tych malarzy, którzy są już w niej reprezentowani. Wystawa pt. „Współczesne słowackie malarstwo ze zbiorów Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie” jest nie tylko działaniem z zakresu praktyki galeryjnej, ale równocześnie kompleksowym przedstawieniem aktualnego słowackiego malarstwa słowackiego, jego kondycji i różnorodnych form.

Wystawa została zorganizowana w ramach wymiany transgranicznej między Polską a Słowacją, a kolejnym etapem partnerstwa będzie prezentacja polskiego malarstwa współczesnego ze zbiorów Galerii Bielskiej BWA w Bielsku-Białej w przestrzeniach Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie, w terminie 11 kwietnia – 15 czerwca 2025.

Michał Čajka – urodzony w 1973 roku.
Absolwent Wydziału Filozoficznego
Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie (Słowacja)
na kierunkach nauki o sztuce, archeologii i historii.
Od wielu lat aktywnie działa na polu kultury,
wykładał historię sztuki na uniwersytecie;
obecnie jest dyrektorem Galerii Orawskiej
w Dolnym Kubinie.
Kurator wystaw, autor lub współautor
wielu publikacji, opracowań i artykułów
poświęconych historii sztuk wizualnych.
Zajmuje się także realizacją różnorodnych badań zabytków.

Zobacz stronę Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie >>

Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała, ul. 3 Maja 11
Współczesna sztuka słowacka ze zbiorów Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie (Słowacja)
22 marca – 21 kwietnia 2025 (sala górna)
wernisaż: piątek, 21 marca 2025, godz. 18.00
kurator – Michał Čajka