Współczesna sztuka słowacka ze zbiorów Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie

Jakie jest współczesne malarstwo słowackie? Szukamy odpowiedzi na wystawie obrazów autorstwa ważnych dla słowackiego środowiska twórczego artystek i artystów.

Wystawa „Współczesna sztuka słowacka ze zbiorów Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie”, realizowana we współpracy z Galerią Orawską w Dolnym Kubinie w Słowacji, prezentuje współczesne malarstwo słowackie z przełomu XX i XXI wieku, w wyborze kuratora Michala Čajki, historyka sztuki i dyrektora Galerii Orawskiej.
Obrazy autorstwa ważnych dla słowackiego środowiska twórczego artystek i artystów, takich jak: Robert Bielik, Juraj Kollár, Patrícia Koyšová, Kristína Mésároš, Juliana Mrvová, Marek Ormandík, Dorota Sadovská, Erik Sille czy Lucia Tallová, reprezentują różnorodne stylistyki i konwencje twórcze.
Wystawa jest nie tylko prezentacją fragmentu tej kolekcji, ale także wszechstronnym obrazem aktualnego malarstwa słowackiego, jego kondycji i różnorodności środków wyrazów.

Michal Čajka:
Galeria Orawska w Dolnym Kubinie obchodzi w 2025 roku 60 rocznicę założenia. Przez te lata zgromadziła w swoich zbiorach ponad 9.000 dzieł sztuki reprezentujących różne gatunki i dyscypliny. Jedną z dziedzin, którą systematycznie się zajmuje jest malarstwo. Od 1965 roku, czyli od swojego powstania, do chwili obecnej, galeria zgromadziła w swoich zbiorach sporą kolekcję prac malarskich (liczącą końcem 2023 roku 2.424 dzieła). Galeria sukcesywnie nabywała obrazy z dawnych epok, okresu międzywojennego, powojennego modernizmu, a także współczesne. Mimo okresów w historii światowej sztuki, kiedy malarstwo przestawało być preferowanym środkiem wyrazu, medium to zawsze potrafiło się obronić i ponownie skupić na sobie uwagę artystów.
W literaturze fachowej możemy spotkać się z kilkoma poglądami dotyczącymi granic czasowych terminu „sztuka współczesna” lub w węższym rozumieniu „malarstwo współczesne”. My przyjęliśmy, że „malarstwo współczesne” to takie, które powstawało od początku lat 90. XX wieku, kiedy to do sztuki wizualnej przeniknęło wiele do dziś aktualnych tendencji i strategii. Malarstwo stało się medium, które potrafi chłonąć doświadczenia i bodźce z innych dyscyplin plastycznych, co narusza jego czystość gatunkową znaną do okresu późnego modernizmu. Właśnie dlatego na wystawie są prezentowane wyłącznie prace, które powstały po 1991 roku.
Dzieła słowackiego malarstwa współczesnego są zróżnicowane. To raczej konglomerat wielu osobnych koncepcji malarskich uwarunkowanych indywidualnymi programami artystycznymi z tylko sobie właściwą dynamiką rozwoju, poruszaniem osobnych motywów i charakteryzujące się szerokim wyborem technik malarskich, co składa się na swoisty styl artysty. We współczesnym malarstwie słowackim możemy znaleźć dzieła abstrakcyjne geometryczne i gestualne [action painting], figuratywne i przedstawieniowe, neokonstruktywistyczne, neoklasyczne, a także takie, które teoretycy ostrożnie określają mianem tzw. malarstwa konceptualnego. Na wystawie są prezentowane dzieła artystów z różnych pokoleń, od generacji debiutującej w latach 60. i 70. XX wieku aż po najmłodszych, którzy zaczęli się przebijać początkiem lat 20. XXI wieku.
W żadnym przypadku nie powinno się uważać kolekcji współczesnego malarstwa zgromadzonej przez Galerię Orawską w Dolnym Kubinie za zamkniętą całość, wręcz odwrotnie – to żywy organizm, który należy w ramach strategii budowy kolekcji świadomie uzupełniać dziełami kolejnych artystów, jak również pracami tych malarzy, którzy są już w niej reprezentowani. Wystawa pt. „Współczesna sztuka słowacka ze zbiorów Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie” jest nie tylko działaniem z zakresu praktyki galeryjnej, ale równocześnie kompleksowym przedstawieniem aktualnego słowackiego malarstwa słowackiego, jego kondycji i różnorodnych form.

W wystawie uczestniczą:
Robert Bielik, Michal Czinege, Michal Černušák, Marek Jarotta, Juraj Kollár, Miloš Kopták, Patrícia Koyšová, Monika Kubinská, Ján Kudlička, Kristína Mésárošová, Juliana Mrvová, Marek Ormandík, Jana Ovšáková-Hýbalová, Oľga Paštéková, Veronika Rónaiová, Pavol Rusko, Dorota Sadovská, Miroslav Sandanus, Erik Šille, Lucia Tallová, Ján Triaška, Marko Vrzgula, Vladislav Zabel.

Wystawa została zorganizowana w ramach wymiany transgranicznej między Polską a Słowacją, a kolejnym etapem partnerstwa będzie prezentacja polskiego malarstwa współczesnego ze zbiorów Galerii Bielskiej BWA w Bielsku-Białej w przestrzeniach Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie, w terminie 11 kwietnia – 15 czerwca 2025.

Michal Čajka – urodzony w 1973 roku.
Absolwent Wydziału Filozoficznego
Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie (Słowacja)
na kierunkach nauki o sztuce, archeologii i historii.
Od wielu lat aktywnie działa na polu kultury,
wykładał historię sztuki na uniwersytecie;
obecnie jest dyrektorem Galerii Orawskiej
w Dolnym Kubinie.
Kurator wystaw, autor lub współautor
wielu publikacji, opracowań i artykułów
poświęconych historii sztuk wizualnych.
Zajmuje się także realizacją różnorodnych badań zabytków.

Zobacz stronę Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie >>

Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała, ul. 3 Maja 11
„Współczesna sztuka słowacka ze zbiorów Galerii Orawskiej w Dolnym Kubinie”
21 marca – 22 kwietnia 2025 (sala górna)
kurator – Michal Čajka

SZTUKA JAKO NARZĘDZIE MEDIACJI SPOŁECZNEJ – BWA EUROPA 2025

Z radością informujemy, że Galeria Bielska BWA jest częścią Festiwalu BWA Europa z projektem „Sztuka jako narzędzie mediacji społecznej”, organizowany przez Narodowe Centrum Kultury i Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie w ramach obchodów Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w 2025 roku.
BWA EUROPA 2025 to cykl wydarzeń obejmujący wystawy, konferencje, panele dyskusyjne, warsztaty a przede wszystkim spotkania z artystami z różnych krajów Europy w aż 22 galeriach miejskich w całej Polsce.
Festiwal to niepowtarzalna okazja do odkrywania różnorodności zjawisk sztuki współczesnej. W ramach wydarzeń zaplanowane są wystawy, pokazy, projekcje oraz interwencje artystów zagranicznych, zaproszonych przez poszczególne galerie. Celem projektu jest połączenie i wykorzystanie we wspólnym działaniu potencjału unikatowej sieci współpracy polskich instytucji kultury oraz przybliżenie publiczności w wielu lokalizacjach na terenie całego kraju bogactwa wspólnego dziedzictwa Europy. Chcemy je odkrywać wspólnie podczas lokalnych spotkań na żywo z naszymi przyjaciółmi z różnych zakątków kontynentu.

W programie czeka na nas aż 19 wystaw i pokazów sztuki współczesnej, 42 warsztaty twórcze, 25 paneli dyskusyjnych i spotkań z artystami i artystkami, 4 działania performatywne oraz wizyty 15 osób artystycznych zaproszonych do Polski na rezydencje twórcze.
Zachęcamy do śledzenia naszych aktualności i dołączenia do nas w tej artystycznej podróży. BWA EUROPA 2025 to czas dla sztuki, dialogu i wspólnej kreatywności.

Aktualne informacje można znaleźć na stronie Festiwalu BWA Europa  >>
Zachęcamy również do śledzenia nas na Facebooku Wydziału Sztuki UKEN w Krakowie oraz Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury 

Do zobaczenia na wydarzeniach!

Galerie tworzące BWA Europa 2025:

1. Biuro Wystaw Artystycznych w Krośnie
2. Biuro Wystaw Artystycznych w Ostrowcu Świętokrzyskim
3. Biuro Wystaw Artystycznych w Tarnowie
4. Biuro Wystaw Artystycznych w Galeria Zamojska
5. BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej
6. Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu
7. Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA w Gdańsku
8. Galeria Arsenał w Białymstoku
9. Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach
10. Galeria Bielska BWA
11. Gdańska Galeria Miejska
12. Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy
13. Galeria Sztuki MOK w Dębicy
14. Galeria Sztuki w Legnicy
15. Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach
16. Galeria Sztuki Współczesnej we Włocławku
17. Galeria Sztuki Współczesnej w Ostrowie Wielkopolskim
18. Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu
19. Galeria Sztuki Współczesnej w Przemyślu
20. Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej w Słupsku
21. Miejski Ośrodek Sztuki Gorzów Wielkopolski
22. Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA 

Projekt jest częścią Festiwalu BWA Europa organizowanym i współfinansowanym przez Narodowe Centrum Kultury i Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie w ramach obchodów Polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.

Agata Smalcerz:
Wystawa i towarzyszące jej wydarzenia zaprezentują sztukę kilkunastu artystów słowackich, których twórczość odnosi się m.in. do problemów kryzysu ekologicznego, migracyjnego, dezinformacji związanej z polityką. Proponowane wydarzenia artystyczne: performanse, wykłady, oprowadzania kuratorskie, warsztaty i spotkania z artystami służyć będą wzmacnianiu społeczeństwa obywatelskiego i eliminowaniu deficytów demokracji na różnych poziomach organizacji społecznej.

 

Wydarzenia towarzyszące

piątek, 21 marca 2025, godz. 18.00
wernisaż wystawy, prezentacja artystów
godz. 19.00 – koncert Poli Nudy

sobota, 22 marca, godz. 12.00
dr Michal Čajka – oprowadzanie kuratorskie po wystawie

piątek, 11 kwietnia, godz. 17.00
„Słowacka Atlantyda. Wpośród artystów zza gór i rzek (od Wiosny Ludów do aksamitnej rewolucji)” – wykład dr. Michała Burdzińskiego

11–14 kwietnia 2025
rezydencja artystyczna Lívii Balážovej:
sobota, 12 kwietnia, godz. 17.00–18.00
„Camille” (Laboratorium w cieniu) – performans Lívii Balážovej, inspirowany twórczością artystyczną i życiem słynnej francuskiej rzeźbiarki Camille Claudel

niedziela, 13 kwietnia, godz. 12.00–16.00
Masterclass – warsztaty prowadzone przez Lívię Balážovą dla osób zainteresowanych różnymi dziedzinami sztuki, w różnym wieku.