Kolonialne piekło na rajskich wyspach. Spotkanie z Przemysławem Wielgoszem

O współczesnych realiach rajskich wysp – ich mieszkańców i przyrody – w nawiązaniu do wystawy „Sezon w piekle” opowie publicysta, autor książek Przemysław Wielgosz.

Przed piekłem współczesności nikt z nas nie ucieknie – przekonują artyści w pracach prezentowanych na 11. Wystawie Kuratorskiej Bielskiej Jesieni 2022 „Sezon w piekle”, ukazując problemy jednostki, poszczególnych grup społecznych, próbując zdiagnozować miejsce, w którym znajduje się nasza kultura i cywilizacja.

Kurator wystawy Stach Szabłowski:
Wystawa jest propozycją spojrzenia na sztukę zaproszonych malarek i malarzy przez pryzmat pojęcia i wyobrażenia piekła. Piekła pojętego jako wielopoziomowa metafora współczesności. Klucz otwierający perspektywę spojrzenia na życie społeczne i egzystencjalne doświadczenie jednostki w świecie, na który wszyscy, chcąc, nie chcąc jesteśmy skazani.

O innym piekle współczesności opowie Przemysław Wielgosz, publicysta, autor książek, podczas spotkania zatytułowanego „Kolonialne piekło na rajskich wyspach”.

Przemysław Wielgosz:
Co mają wspólnego reklamy biur podróży z kolonializmem? Całkiem sporo! To przecież kolonizatorzy, z Krzysztofem Kolumbem na czele, wynaleźli ideę rajskiej wyspy. Nowy Świat, do którego hiszpańskie okręty dopłynęły w 1492 roku, działał na wyobraźnię zupełnie jak dziś działają katalogi z reklamami luksusowych resortów pod palmami. Od początku też budził dwuznaczne odczucia. Relacje Europejczyków o egzotycznym świecie bujnej przyrody i obfitości dóbr, zaludnionym amoralnymi istotami, żyjącymi bez represyjnych zasad społecznych, wyrażały tyleż zachwyt, co odrazę. Kolonialny raj od piekła dzieliła cienka granica. Przejście od jednego do drugiego okazać się miało stałym motywem historii zachodniego panowania nad światem pozaeuropejskim. Rajskie wyspy i krainy stały się miejscem największego ludobójstwa w dziejach. Podczas gdy zachodnia kultura karmiła się tęsknotami za tym, co egzotyczne, przez niemal pół tysiąca lat masakry, grabieże, gwałty, niewolnictwo i ekstremalna przemoc w koloniach dostarczały paliwa kapitalizmowi. Piekło zgotowane przez kolonizatorów mieszkańcom i przyrodzie rajskich wysp ma zresztą swoje odpowiedniki w naszej części świata, gdzie wizjom kresowej Arkadii towarzyszy pogarda i przemoc wobec „chłopskiej czerni”. Ta historia wciąż trwa. Kryzys klimatyczny, neoliberalna dewastacja gospodarek, interwencje zbrojne, czystki i terror trwają w wielu dawnych koloniach. W wyniku neokolonialnych relacji między Północą i Południem piekielne realia rajskich wysp wciąż są codziennością dla niemal 80 proc. populacji świata.

Przemysław Wielgosz – dziennikarz, wydawca, publicysta i kurator sztuki. Studiował historię sztuki, socjologię i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2006 redaktor naczelny polskiej edycji miesięcznika „Le Monde Diplomatique”. Publikował m.in. w „Przekroju”, „Przeglądzie”, „Tygodniku Powszechnym”, „Rzeczpospolitej”, „Krytyce Politycznej”, „Guardianie”, „Freitagu” oraz „Aspen Review”. Autor książki Opium globalizacji (2004), redaktor i współautor książek „Koniec Europy jaką znamy” (2013), „Realny kapitalizm. Wokół teorii kapitału monopolistycznego” (2018) oraz „Atlas planetarnej przemocy” (2018). Autor nominowanej do Nagrody Literackiej Nike 2022 książki „Gra w rasy” (2021).
Kurator cykli seminaryjnych pn. Ekonomie przyszłości na Biennale Warszawa, oraz Ludowa historia Polski w Strefie WolnoSłowej w Teatrze Powszechnym.
Zajmuje się m.in. tematyką kapitalizmu, kolonializmu i polityki historycznej.

Galeria Bielska BWA, Willa Sixta, ul. Adama Mickiewicza 24
czwartek, 1 grudnia 2022, godz. 18.00, wstęp wolny

Kolonialne piekło na rajskich wyspach. Spotkanie z Przemysławem Wielgoszem
Spotkanie poprowadzi Ada Piekarska – kuratorka sztuki, edukatorka i aktywistka, Galeria Bielska BWA

Czytaj więcej o wystawie „Sezon w piekle” >>