Dariusz Fodczuk – DUCH WALKI

Czy marzenia o sprawności, sile i tężyźnie fizycznej, wciąż traktuje się jako przepustkę do lepszego świata? Wystawa Dariusza Fodczuka pt. „Duch Walki” jest próbą odpowiedzenia na te pytania.

Wystawa obiektów rzeźbiarskich Dariusza Fodczuka zatytułowana „Duch Walki”, tematycznie związana jest ze sportem: boksem, pływaniem i szachami. Nawiązując – poprzez przywołane dyscypliny sportu – do wątków autobiograficznych z życia swojego ojca, życia własnego i swojego syna, artysta analizuje strategie przetrwania, rywalizacji, walki, ale też osobistej dyscypliny, samorealizacji czy uznania.
Kuratorką wystawy jest Emilia Orzechowska.

Emilia Orzechowska:
Sport jest aktywnością człowieka podejmowaną dobrowolnie w drodze rywalizacji dla uzyskania maksymalnych wyników. Dariusz Fodczuk zainteresował się wątkiem sportu wyczynowego i profesjonalnego, jako sposobu na asymilację i awans społeczny. Znane są historie wielu czarnoskórych sportowców amerykańskich, którzy w II połowie XX wieku zasilali, między innymi, drużyny uniwersyteckie, dzięki czemu mogli wyjść ze swojego społecznego getta. Sport na równi ze służbą w wojsku, umożliwiał licznym osobom w wielu krajach asymilację, awans społeczny i przekroczenie barier narodowościowych. Bezpośrednią inspiracją dla artysty do stworzenia prac na wystawę „Duch Walki”, stały się dwie postacie: Trauda (Gertruda) Dawidowicz – mistrzyni Polski w pływaniu z 1936 roku, bielszczanka z sekcji pływackiej Bielsko-Bialskiego Żydowskiego Towarzystwa Gimnastyczno-Sportowego „Makabi” oraz trenujący w młodości boks ojciec artysty – Mieczysław Fodczuk.
„Duch Walki”, to kompilacja obiektów rzeźbiarskich, których tematyka związana jest z trzema sportami: boksem, pływaniem oraz szachami, które odpowiadają trzem najwyżej umieszczonym w hierarchii Maslowa potrzebom: przynależności, uznania i samorealizacji.
Hierarchia potrzeb – teoria psychologiczna, opublikowana przez Abrahama Maslowa w 1943 roku na łamach amerykańskiego "Psychological Review", w swojej zredukowanej formie, pod postacią tzw. piramidy potrzeb, zajęła ważne miejsce w ogólnym zbiorze poglądów dotyczących wyobrażeń na temat porządku świata i reguł w nim panujących. Często, powołujący się na nią badacze wskazują, że podstawową, a tym samym najważniejszą kategorią potrzeb są potrzeby fizjologiczne, a w dalszej kolejności pojawia się np. potrzeba bezpieczeństwa. W powszechnym myśleniu piramida, używana jest jako argument przeciw sztuce. Jej wyobrażenie ma działać jak zaklęcie przywołujące zdroworozsądkowe myślenie, które ze sztuką, podobno, nie ma nic wspólnego. Obecnie, ponad osiemdziesiąt lat po ogłoszeniu „hierarchii potrzeb”, nie traktuje się już jej tak dosłownie. Jej krytycy zwracają uwagę, na to, że potrzeby kształtują się indywidualnie, a ponadto kontekst kulturowy i społeczny ma znaczący wpływ na profilowanie się naszych potrzeb i oczekiwań. Wyobrażenie piramidy wydaje się być zbytnio uproszczonym modelem, jednak wciąż oddziałuje na naszą wyobraźnię. Idea rywalizacji sportowej w duchu samodoskonalenia daje nadzieję na osiągnięcie trzech najwyższych stopni piramidy: przynależności, uznania i samorealizacji, a marzenia o sprawności, sile i tężyźnie fizycznej, wciąż traktuje się jako przepustkę do lepszego świata, ale czy aby na pewno? Wystawa „Duch Walki”, będzie próbą odpowiedzenia na postawione tutaj pytania.

Prezentowane na wystawie obiekty rzeźbiarskie, nawiązujące do boksu, pływania i szachów, mają swoje historie: osobiste, emocjonalne – związane z biografią artysty i jego rodziny, ale też z historią Bielska-Białej, miastem, z którym Dariusz Fodczuk był od dzieciństwa związany.

 

Dariusz Fodczuk – urodzony w 1966 roku w Piszu.
Artysta wizualny, performer.
Studiował na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu.
Działania Dariusza Fodczuka odwołują się do poczucia godności i wolności, przybierając często formę krytycznego sprzeciwu wobec kontroli w sztuce, kulturze i jej instytucjach.
W realizowanych na przestrzeni lat pracach wideo i instalacjach zajmuje stanowisko wobec rasizmu i antysemityzmu. W swoich ostatnich działaniach podejmuje często temat pracy rozumianej jako podstawowy element procesu poznawczego.
Jego prace pokazywane były na ponad 200 festiwalach i wystawach zbiorowych i ponad 40 pokazach i wystawach indywidualnych w Polsce, Europie, Ameryce Północnej i Azji.
Pracuje na Wydziale Sztuki Mediów, Fotografii i Filmu Eksperymentalnego Akademii Sztuki w Szczecinie.

 

Emilia Orzechowska – kuratorka, artystka,
producentka i animatorka kultury.
W swojej niezależnej praktyce kuratorskiej często
odnosi się do historii miejsc lub osób.
Lubi nieoczywiste lokalizacje i projekty site specific.
Często w narracji nawiązuje do przestrzeni,
tworząc raczej doświadczenia niż prezentacje.
Od 2024 roku członkini Międzynarodowego
Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA
oraz członkini Rady Programowej
Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku.
Jest dyrektorką Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu.
Na zdjęciu Emilia Orzechowska, fot. Alina Żemojdzin 

***

Realizacja wystawy Dariusza Fodczuka pt. „Duch Walki” jest formą Nagrody Dyrektora Galerii Bielskiej BWA, jaką artysta otrzymał w Bielsku-Białej podczas 5. Bielskiego Festiwalu Sztuk Wizualnych 2022 za prezentowaną podczas festiwalu rzeźbę pt. „Unstabletable”.
– „To instalacja mobilna, przywołująca nastrój zagrożenia i niepewności, doskonale oddająca czas, w którym żyjemy, kiedy z jednej strony wojna, a z drugiej epidemia stały się codzienną rzeczywistością” (Agata Smalcerz).

Wystawa jest współfinansowana przez Akademię Sztuki w Szczecinie.
Czytaj więcej o 5. Bielskim Festiwalu Sztuk Wizualnych 2022 >>

Dariusz Fodczuk – „Duch Walki”
kuratorka: Emilia Orzechowska
Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała, ul. 3 Maja 11, sala górna
30 sierpnia – 27 października 2024
Wernisaż: piątek, 30 sierpnia 2024, godz. 17.00
Wernisaż w programie Dni Bielska-Białej.
Oprowadzanie kuratorskie: sobota, 31 sierpnia, godz. 11.00 (wstęp wolny)
Uwaga! W czasie weekendu, w sobotę 31 sierpnia i niedzielę 1 września br. wstęp na wystawę jest bezpłatny.

Zobacz fotorelację Julii Ogińskiej z wernisażu wystawy >>
Zobacz fotorelację Krzysztofa Morcinka z oprowadzania kuratorsko-artystycznego >>