Józef Sowada – Za zasłoną świata rzeczy

Abstrakcyjne, metafizyczne kompozycje górnośląskiego artysty i wizjonera.

Wystawa wybranych obrazów Józefa Sowady (1956–1997), artysty związanego z Gorzycami k. Wodzisławia Śląskiego, posiadającego swój własny, oryginalny styl malarstwa z zastosowaniem ciemnych barw: fioletów, grafitów, granatów.

Petr Ligocký, kurator wystawy:
Abstrakcyjno-symboliczna twórczość Sowady łączyła w sobie elementy sztuki klasycznej z pierwiastkami nowoczesnymi, wywodzącymi się z powojennej europejskiej sztuki abstrakcyjnej – taszyzmu i informelu. Za nowoczesne cechy jego malarstwa można uważać wszystkie eksperymenty formalne, które w swoich obrazach na co dzień realizował, np. doklejając do swych kompozycji różnego rodzaju materiały – tkaniny, błyszczące folie, gałęzie i kamienie. Właśnie w ten sposób pracował artysta nad strukturą i wielopłaszczyznowością swoich dzieł, które mogły zmieniać wizerunek w zależności od miejsca, z którego je obserwujemy. Za cechę klasycyzującą dzieła gorzyckiego plastyka można zaś uznać ogromny nacisk na realizm przedstawianego tematu. Sowada był malarzem warsztatowo bardzo dojrzałym, swe obrazy tworzył dosłownie z matematyczną precyzją (w trakcie malowania posługiwał się nieraz różnego rodzaju cyrklami i linijkami, rozmiary poszczególnych symboli nawet wcześniej obliczał). Był zafascynowany sztuką starych mistrzów: Domenikosa Theotokopoulosa zwanego El Greco, Pierro Della Franceski czy Albrechta Dürera, o czym świadczą np. niektóre z wierszy poświęconych wspomnianym artystom.
„Obraz musi odznaczać się wybitnymi walorami malarskimi, w tym także estetycznymi, po to, by umożliwić widzowi poczucie i przeżycie tajemnicy”. J.S.
Powyższe słowa zanotował Sowada na starym piecu kaflowym w swojej pracowni. Była to więc przede wszystkim wiara w czystość linii i estetyczną doskonałość, która przez całe życie pchała artystę do przodu. Sowada przeradzał się stopniowo w świadomego swej ideowej odrębności symbolistę. W kompozycjach zamieszczał nasycone głębokimi treściami formy geometryczne, których kształty często świadomie przemodelowywał tak, by stwarzały dodatkową zagadkę. „Specyficzna paleta barw, za pomocą której pokazywał świat, stwarzała nastrój zadumy. To próba wyrażenia stanu pomiędzy bezsilnością a nadzieją, pustką i sensem“ – napisano swego czasu o Sowadzie. Gorzycki artysta sięgał w swoich kompozycjach najczęściej po różne odcienie błękitu, różu i fioletu, choć nie wzbraniał się przed brązem, szarością i czernią. Bardzo ważnymi w twórczości Józefa Sowady stały się motywy miłości i lęku przed przemijaniem. Właśnie te uczucia uważał za najsilniejsze w życiu każdego człowieka.

 
Józef Sowada (1956–1997). Urodził się w Gorzycach Śl. W latach 1976–1981 studiował na Wydziale Ceramiki i Szkła Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Uczelnię ukończył z najwyższą oceną. Obiektem jego dalszych zainteresowań stało się jednak malarstwo.
Po kilku latach pracy, początkowo dla Cepelii (1983–1984), następnie jako nauczyciel wychowania plastycznego w Liceum Ogólnokształcącym w Wodzisławiu Śl. (1986–1988), skupił się całkowicie na własnej twórczości. W latach 1985–1997 prezentował swe prace na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą; uczestniczył w licznych konkursach malarskich. Był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. Pozostawił po sobie imponujący dorobek malarski liczący ponad 400 obrazów. Józefowi Sowadzie udało się stworzyć własny, oryginalny styl malarstwa bliski abstrakcjonizmowi. W swoich obrazach stosował proste, aczkolwiek bardzo wymowne symbole jak koło, trójkąt czy łuk.

Artysta zajmował się również projektowaniem graficznym. Jest także autorem wierszy, esejów publikowanych na łamach „Serwisu Wodzisławskiego” i rybnickiej „Plamy”, oraz ciekawych, ceramicznych form przestrzennych.
Na zdjęciu Józef Sowada
Czytaj więcej: TALENTY I PASJE. PUBLIKACJA TWÓRCZOŚCI ARTYSTY JÓZEFA SOWADY >>

 
Petr Ligocký – urodził się w 1990 roku. Jest doktorantem na Uniwersytecie Ostrawskim w Ostrawie. Zajmuje się twórczością polskich, czeskich i rosyjskich poetów wyklętych XX. wieku. Przekłada na czeski współczesną polską poezję. Od 2016 roku jest członkiem redakcji ostrawskiego wydawnictwa „Protimluv”. Przez dwa lata pracował jako lektor języka czeskiego i literatury na Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Pisze wiersze i opowiadania. Publikował w w wielu czasopismach kulturalno-literackich. Mieszka w Bohuminie (Republika Czeska).

 
Galeria Bielska BWA, Klubokawiarnia Aquarium
wernisaż: środa, 5 lutego 2020, godz. 18.00

W trakcie wernisażu promowany będzie także wydany z inicjatywy rodziny artysty album pt. „Talenty i Pasje – publikacja twórczości artysty Józefa Sowady”. Publikacja sfinansowana ze środków Unii Europejskiej.
Wystawa trwa od 5 lutego do 1 marca 2020 roku.