Stany przejściowe – wystawa z Kolekcji Sztuki Galerii Bielskiej BWA

Najnowsza prezentacja zbiorów galerii wedle koncepcji i wyboru kuratorki Ady Piekarskiej.

Stan przejściowy to moment pośredni między dwoma etapami, doświadczenie objęte warunkiem tymczasowości. Sama czynność „przechodzenia” odsyła nas z kolei do tradycji „obrzędów przejścia” – a więc punktów zwrotnych, stanów transgresji i sytuacji granicznych. Etap liminalny to także „krok w nieznane”, któremu towarzyszą zarówno strach, jak i fascynacja. Opisane sytuacje często przyjmują formę skodyfikowanych zachowań i rytuałów, które możemy odczytywać nie tylko w kategoriach metafizycznych, ale także politycznych.

W sferze polityki rytuał pozostaje ciągle obecny, choćby w formie wyborów czy protokołu dyplomatycznego, co zdaniem amerykańskiego antropologa kultury Clifforda Geertza ma świadczyć o jej „głęboko magicznej naturze”. David Graeber i David Wengrow w swojej książce „Narodziny wszystkiego. Nowa historia ludzkości” dowodzą, że idee przewodnie dla kształtujących nowoczesność europejskich projektów cywilizacyjnych, takich jak idea wolności, są zakorzenione w pierwotnych modelach organizacji społecznej i właściwych im praktykach rytualnych.

Wystawa „Stany przejściowe” jest okazją do przyjrzenia się wybranym momentom granicznym, praktykom rytualnym, chwilom przekroczeń. Ekspozycja zachęci również do dyskusji na temat możliwych „utopii tymczasowości”*, a nawet transcendentalnych fantazji zwolenników technooptymizmu. Rytualny czas przemiany odsłania obszary życia objęte tabu. Przyjmując, że przestrzeń wystawy to obszar przechowujący tajemnicę, możemy uznać sztukę za eksperyment alchemiczny, w którym to, co wyparte, bolesne lub bluźniercze, jest swobodnie transformowane.

Na wystawie pojawią się zarówno kanoniczne dzieła twórczyń i twórców debiutujących w ubiegłym wieku, jak i nowe, premierowo prezentowane prace, które trafiły do Kolekcji Sztuki Galerii Bielskiej BWA w ostatnich latach.

W wystawie udział biorą: Paweł Baśnik, Jerzy Bereś, Urszula Broll, Bartosz Czarnecki, Martyna Czech, Michał Gątarek, Ryszard Górecki, Veronika Hapchenko, Maja Janczar, Ewa Juszkiewicz, Kijewski/Kocur, Bartosz Kokosiński, Adam Kozicki, Nikita Krzyżanowska, Wojciech Kubiak i Lidia Krawczyk, Przemysław Kwiek, Natalia LL, Krzysztof Maniak, Tadeusz Moskała, Teresa Murak, Paweł Olszewski, Bartek Otocki, Karol Palczak, Maria Pinińska-Bereś, Cyryl Polaczek, Marek Rogulski, Wilhelm Sasnal, Mikołaj Sobczak, Radek Szlęzak, Teresa Sztwiertnia, Stach Szumski, Jerzy Truszkowski, Janina Wiciejewska-Pochopień, Czesław Wieczorek.

Tekst: Ada Piekarska, kuratorka wystawy

________________________

* Termin odnoszący się do teorii Tymczasowej Strefy Autonomicznej amerykańskiego historyka kultury, Hakima Beya.

Ada Piekarska – kuratorka sztuki, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz historii sztuki w Polskiej Akademii Nauk, aktywistka, prezeska Fundacji Galerii Bielskiej. Kuratorka m.in. wystawy zbiorowej „Pole bitwy”, podejmującej temat konfliktu o prawo do interpretacji historii (Galeria Bielska BWA, 2020/2021) oraz wystawy prac Mikołaja Sobczaka pt. „Niebieskie zboże”, która stworzyła przestrzeń do dyskusji na temat marginalizowanych fragmentów historii oraz ich znaczenia w kształtowaniu zbiorowych tożsamości (Galeria Bielska BWA, 29.04–12.06.2022).