„Współczesność”. Twórcy i spadkobiercy

O grupie kolegów z przedwojennego słynnego liceum Batorego w Warszawie. O Polsce lat 50. XX wieku i grze w „Państwa”. O redaktorach, artystach, ich synach.

Prezentowana w Galerii Bielskiej BWA, kuratorowana przez Agatę Smalcerz, wystawa Michała Slezkina i Jacka Świdzińskiego pt. „Pokój” stała się pretekstem do spojrzenia na realia Polski w latach powojennych, na ciemny okres stalinowski, na budzącą nadzieję polityczną odwilż 1956 roku, będącą powiewem wolności obywatelskiej i twórczej; szkoda, że krótkim. Obaj artyści nawiązują w swych dziełach do tego okresu: do doświadczeń pokoleniowych i osobistych historii rodzinnych. Jacek Świdziński w swoim komiksie „Festiwal” przywołuje Warszawę i warszawiaków w czasie Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie (1955), Michał Slezkin grę w Państwa, w którą wtajemniczył go jego ojciec Bohdan Slezkin.

Agata Smalcerz:

„Państwo” to rozgrywająca się na wielu płaszczyznach i w różnych kontekstach czasowych gra, rozpoczęta w roku 1947 przez 15-letniego Bohdana Slezkina, ojca artysty, i grupę jego kolegów z Liceum Stefana Batorego w Warszawie, m.in. Jerzego Siewierskiego, Leszka Szymańskiego i Tadeusza Strumffa, późniejszych założycieli i redaktorów czasopisma „Współczesność”, kontynuowana w latach 70. XX wieku z synem Michałem oraz Jerzym Siewierskim i jego synem Wojciechem. Zabawa ta polegała na tworzeniu fikcyjnych bytów politycznych i rozgrywaniu oficjalnych oraz nieoficjalnych relacji między nimi. Świadectwem tej działalności jest zestaw figurek tworzących społeczeństwa wymyślonych Państw oraz zbiór dokumentów archiwalnych, będących uniwersalną parodią oficjalnej polityki.

Wydawana w Warszawie od października 1956 roku do 1971 roku „Współczesność” – najpierw miesięcznik, następnie dwutygodnik – traktowana jako organ literacki młodego pokolenia, była czasopismem literacko-artystycznym, redagowanym początkowo w składzie: Leszek Szymański (redaktor naczelny), Roman Śliwonik (zastępca), Jerzy Kwiryn Siewierski, Andrzej Chąciński. Ilustracje do czasopisma przygotowywał Bohdan Slezkin.
Pismo odzwierciedlało postawy młodych twórców, których łączył bunt przeciwko socrealizmowi, czy szerzej: przeciwko literaturze zaangażowanej, a także odrzucenie polskich mitów narodowych. (za: Wikipedia)

Podczas panelu dyskusyjnego o prowadzonej przez lata zabawie w „Państwa”, z której wynikła idea założenia niezależnego czasopisma „Współczesność” i o pierwszych latach „Współczesności”, której redakcja mieściła się w mieszkaniu Państwa Siewierskich przy ul. Poznańskiej 37 w Warszawie, opowiedzą spadkobiercy i depozytariusze archiwów i artefaktów związanych z „Państwem”: Michał Slezkin i Voytek Siewierski.

W rozmowie uczestniczyć będzie także Krzysztof Gutfrański, który był kuratorem pierwszej wystawy prezentującej „Państwa” w BWA w Zielonej Górze i dogłębnie zbadał fenomen zabawy intelektualnej, prowadzonej na przełomie lat 40. i 50. XX wieku przez Bohdana Slezkina, Jerzego Kwiryna Siewierskiego, Leszka Szymańskiego i Tadeusza Strumffa. Spotkanie poprowadzi kuratorka wystawy „Pokój” Agata Smalcerz.

Podczas spotkania odbędzie się także premierowy pokaz filmu zrealizowanego przez Julię Ogińską pt. „Michał Slezkin – Państwo. Gra z archiwum33’30”, (produkcja: Galeria Bielska BWA, 2024, 33’30”).

Uczestnicy panelu dyskusyjnego:

Michał Slezkin – artysta, twórca obrazów olejnych na płótnie, wielkoformatowych prac na papierach, rysunków w formie dzienników, rzeźb, obiektów wielowymiarowych w żywicach syntetycznych, instalacji z wykorzystaniem rzeczywistości realnej i nierealnej, gier analogowych i sieciowych. Zajmuje się również projektami konceptualnymi, sięgając po nowe techniki.
Syn Bohdana Slezkina, grafika, rysownika, więźnia komunizmu okresu stalinowskiego, autora ilustracji w czasopiśmie „Współczesność”.

Voytek Siewierski – tłumacz, dyplomata, prezes i wiceprezes w korporacjach międzynarodowych, m.in. w NTT DoCoMo Inc. w Japonii i Mitsui & Co. Ltd w Stanach Zjednoczonych, venture kapitalista w Dolinie Krzemowej w Kalifornii i w Polsce. Wprowadził liczne startupy technologiczne na giełdy NASDAQ i NYSE.
Syn Jerzego Kwiryna Siewierskiego i Anny Siewierskiej, również pracującej w kilku pierwszych numerach „Współczesności” jako redaktorka-korektorka.

Krzysztof Gutfrański – kurator i krytyk sztuki współczesnej, niezależny badacz w zakresie kultury wizualnej, kurator wystawy „Państwo” Michała Slezkina w BWA Zielona Góra w 2014 roku. W latach 2016–2020 redaktor czasopisma OBIEG wydawanego przez Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie.


Po spotkaniu zapraszamy do Willi Sixta na wernisaż wystawy prac Bohdana Slezkina.
Na wystawie eksponowane są rysunki artysty z lat 50., 60. i 70. XX wieku. Towarzyszy im prezentacja w postaci slideshow figurek wykonanych przez Bohdana Slezkina do zabawy w „Państwa” – całopostaciowych portretów kobiet i mężczyzn, znajomych i nieznajomych, w ubraniach z tamtej epoki, precyzyjnie odzwierciedlających szczegóły garderoby i charakteru postaci. 

Panel dyskusyjny: „Współczesność”. Twórcy i spadkobiercy
Galeria Bielska BWA – Klubokawiarnia Aquarium, Bielsko-Biała, ul. 3 Maja 11
Willa Sixta, Bielsko-Biała, ul. Adama Mickiewicza 24
sobota, 25 maja 2024, godz. 13.00–16.00

Czytaj więcej o wystawie Michała Slezkina i Jacka Świdzińskiego „Pokój” >>

Czytaj więcej o Weekendzie z komiksem w Galerii Bielskiej BWA 1–2 czerwca 2024 >>