Andrzej Szewczyk – Artysta jest argumentem
Retrospektywna wystawa legendarnego śląskiego artysty, który wywarł ogromny wpływ na kształtowanie osobowości wielu artystów, historyków sztuki, kuratorów i przyjaciół.
Andrzej Szewczyk (1950–2001) był artystą wizualnym wykorzystującym różnorodne techniki z pogranicza malarstwa, rzeźby, instalacji i pisma. Jako jeden z najwybitniejszych malarzy polskich średniego pokolenia, wywarł głęboki wpływ na kształtowanie osobowości wielu artystów, historyków sztuki, kuratorów i przyjaciół. Zaangażowany w polskie i zagraniczne życie sztuki, podkreślał swoje śląskie korzenie (Katowice, Kaczyce, Cieszyn) stając się emisariuszem regionu i udowadniając tezę, że prowincje stają się centrami. Korzystając ze swej erudycji i witalności, zawierał relacje i artystyczne przyjaźnie, będące ważnym elementem jego intelektualnej aktywności. Czytał poezję artystom i uczył malarstwa poetów, inspirował rzeźbiarzy swoimi fascynacjami muzycznymi.
Wystawa w Galerii Bielskiej BWA będzie podsumowaniem jego bogatego dorobku artystycznego.
Krzysztof Morcinek, kurator wystawy:
Andrzej Szewczyk to jedna z najciekawszych osobowości artystycznych powojennej sztuki polskiej: legendarny artysta, malarz, obdarzony niezwykłą wyobraźnią poetycką. Należał do artystów, który uprawiali sztukę czystą, niekomentującą doraźnej rzeczywistości, a wynikającą z egzystencji, z pytań stawianych wobec samego istnienia. Wielką rolę odgrywało w sztuce Szewczyka pismo, pisanie obrazów bliskie tradycji „ikonopisania” i medytacji: prace na papierze, stronice, zwoje, manuskrypty, książki, obrazy-tablice, obrazy-obiekty. Nie widział istotnej różnicy między malowaniem, rysowaniem czy pisaniem. Należał do rodziny Poetów, choć nigdy nie napisał żadnego wiersza. „od Chlebnikowa po Wittgensteina – mówił – wszystko trzeba było poznawać przez literę”. Ślady wałków malarskich na ścianach, płótnach, papierach były jego pierwszymi powtarzalnymi znakami (literami). Jego pojmowanie wiersza było bliskie poezji konkretystów. Jego rysunki-wiersze mają charakter elementarnego pisma, gdzie podstawowymi znakami tworzącymi wiersz jest często plamka (atramentu lub tuszu) obwiedziona delikatnym konturem. Tą metodą Szewczyk napisał dziesiątki rysunkowych serii, na arkuszach papieru, na wielometrowej długości zwojach-foliałach, na stronicach starych ksiąg. Najbardziej rozpoznawalnym i najważniejszym wątkiem jego twórczości było nawiązanie do pisma, do ksiąg. Z początkiem lat 80.powstały charakterystyczne dla Szewczyka prace ze strużyn kredek, później łupin pistacji i obiekty przestrzenne „zapisywane” lanym ołowiem: stare księgi czy drewniane stelle, ustawiane na podłodze na postumentach usypanych z soli. Tak powstały „Pomniki listów F. Kafki do F. Bauer”, „Bazyliki”, Biblioteki”. Prace Szewczyka są nie tylko zakorzenione w tradycji kulturowej i bogate w symboliczne odniesienia, ale przede wszystkim bogate w sensualne znaczenia użytych materiałów (dąb, ołów, wosk, sól). Wieloznaczność tych prac zbliża je do założonego przez artystę ideału dzieła sztuki nie jako artystycznej kreacji, lecz „lustra, w którym odbija się świat”. Tytuły jego prac ujawniają literackie inspiracje i fascynacje, odniesienia do biografii artystów i poetów, dedykacje (np. „Abelard i Heloiza, „Tristan i Izolda”, „Pijaństwu Malcolma Lowry’ego”).
Andrzej Szewczyk urodził się 16 marca 1950 roku w Szopienicach na Śląsku, zmarł 29 września 2001 roku w Cieszynie. W latach 1974−1978 studiował w Instytucie Wychowania Plastycznego w cieszyńskiej Filii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jeden z najciekawszych polskich artystów powojennych, malarz, rysownik, rzeźbiarz, twórca assemblages, akcji i environments, wybitny pedagog. Sztukę traktował jako nieustający proces; próbował zmienić tradycyjne formy i struktury obrazu malarskiego.
Od 1977 roku związany z warszawską Galerią Foksal. Wystawiał w kraju i za granicą. Stała ekspozycja prac artysty znajduje się w Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie. Od 2017 roku jedna z ulic w Cieszynie nosi imię Andrzeja Szewczyka. W styczniu 2005 na fasadzie kamienicy przy ul. Tadeusza Kościuszki 56 w Katowicach, w której mieszkał, umieszczono pamiątkową tabliczkę.
Andrzej Szewczyk należy do grona laureatów Grand Prix Biennale Malarstwa Bielska Jesień, organizowanego przez Galerię Bielską BWA w Bielsku-Białej: w 1992 roku zdobył Złoty Medal XXIX Ogólnopolskiej Wystawy Malarstwa „Bielska Jesień ’92” (ówczesna nazwa biennale).
W Kolekcji Sztuki Galerii Bielskiej BWA znajdują się trzy prace artysty, które także zostaną pokazane na wystawie:
- Liście... Edgar Varese, 1994, technika własna: deska dębowa, damoza, wosk pszczeli, pigment, 185 x 19,5 cm
- Pola Elizejskie - Hölderlin, 1990, technika własna: ścinki kredek, olej, damara, wosk pszczeli, sklejka, 152,5 x 126 cm
- Bez tytułu, 1984, technika własna, ścinki kredek, płyta pilśniowa, 75,5 x 65,5 cm
________________________________________
„Artysta jest argumentem” – wystawa prac Andrzeja Szewczyka
Galeria Bielska BWA, ul. 3 Maja 11
9 września – 30 października 2022 roku
Kurator: Krzysztof Morcinek
________________________________________
Program towarzyszący wystawie
- Oprowadzanie kuratorskie i wernisaż wystawy
Piątek, 9 września 2022, godz. 17.00
Wstęp wolny - Oprowadzania w języku ukraińskim
Sobota, 10 września 2022, godz. 17.00;
Sobota, 8 października 2022, godz. 16.00
Wstęp wolny - Oprowadzania dla rodzin z dziećmi
Niedziela, 11 września 2022, godz. 12.30;
Niedziela, 9 października 2022, godz. 12.30
wstęp za 1 zł (dzieci do lat 7 bezpłatnie) - Projekcja filmu Alfreda Kuli pt. „Wierząc w przeżycie” z wprowadzaniem kuratora
Środa, 28 września 2022, godz. 18.00
Wstęp wolny - „Srebrny horyzont sztuki” – spotkanie inauguracyjne w scenerii wystawy Andrzeja Szewczyka
Niedziela, 2 października 2022, godz. 11.00–13.00
Wstęp wolny - Szkolenie dla nauczycieli „Bliżej sztuki”
Środa, 19 października 2022, godz. 17.00
Wstęp wolny, obowiązują zapisy >> - Spotkanie IMS
Czwartek, 20 października 2022, godz. 18.00
Czytaj więcej o nowym cyklu spotkań IMS >> - Oprowadzanie kuratorskie
Piątek, 21 października 2022, godz.18.00
Wstęp wolny - Panel dyskusyjny poświęcony Andrzejowi Szewczykowi
Sobota, 22 października 2022, godz. 12.00
Willa Sixta, ul. A. Mickiewicza 24
Wstęp wolny
Szczegóły panelu >> - Oprowadzanie kuratorskie z tłumaczeniem na język migowy
Piątek, 28 października 2022, od godz. 12.00
Wstęp wolny, obowiązują zapisy: m.gasior@galeriabielska.pl lub info@galeriabielska.pl
Czytaj więcej >>
Szczegóły programu mogą ulec zmianie.
________________________________________
Fotografie ekspozycji (18 zdjęć)
Zapis filmowy z oprowadzania kuratorskiego
Andrzej Szewczyk, ARTYSTA JEST ARGUMENTEM – zapis filmowy z oprowadzania kuratorskiego, realizacja Marcin Szendoł
O wystawie w mediach
- Marta Odziomek, Sztuka czysta i niekomentująca, „Gazeta Wyborcza” Katowice, Co jest Grane, 14 października 2022, str. 24.
- Andrzej Szewczyk (1950–2001), „Artysta jest argumentem” w Galerii Bielskiej BWA, Do zobaczenia, 14.10.2022, SZUM, tekst i zdjęcia Krzysztof Morcinek >>
- Krzysztof Morcinek, „Artysta jest argumentem”, w: „Relacje-Interpretacje” Nr 3 (67) wrzesień 2022, s. 29–32, przeczytaj wersję online >>
- Informacja o wystawie na portalu ox.pl >>
- Zapowiedź wystawy na portalu bielskobiala.wyborcza.pl >>
- Informacja o wystawie na portalu designalive.pl >>
- Iwona Włodarczyk, „Bezwzrokowe spotkanie ze sztuką Andrzeja Szewczyk” na portalu gazetacodzienna.pl >>
________________________________________
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
